Van deep ecology tot blue economy

Blue Engineering is geïnspireerd door Blue Economy, een manier van duurzaamheidsdenken wereldwijd bekend gemaakt door Gunter Pauli. Hij zegt altijd op de schouders van giganten te staan, maar wie zijn die reuzen? Hoe is zijn denken beïnvloed?

Deep Ecology

Allereerst zijn daar de pioniers uit de jaren ’50, ’60 en ’70. Arne Naess legde de basis voor wat tegenwoordig ‘deep ecology’ heet. In zijn filosofische meesterwerk van 1972 zet hij de mens terug op zijn plek: de mens maakt deel uit van de natuur, niet erboven, niet erbuiten en de natuur is er ook niet om de mens te dienen. We zijn evenwaardig, de een kan niet zonder de ander. Het werk van James Lovelock (GAIA theorie) heeft Gunter geïnspireerd en de biologe Lynn Margulis was een belangrijke sparringpartner als het gaat over afvalstromen goed door de vijf koninkrijken van de natuur leiden.

Fritjof Capra

‘Limits to Growth, report to the club of Rome’ heeft veel mensen aangezet tot het denken in alternatieven. Het is nodig om de omslag te maken van kwantitatieve groei naar kwalitatieve groei, zoals Jay Forrester met zijn studenten Donnella en Dennis Meadows goed heeft uitgelegd. In de jaren ’80 en ’90 zijn verschillende mensen aan de slag gegaan met systeemdenken. Robert Ayers schreef over het nieuwe framework ‘industrial metabolism’ en natuurkundige Fritjof Capra debuteerde met zijn boek ‘the tao of physics’ en schreef later ‘the turning point’, ‘the web of life’ en recentelijk ‘the systems view of life’. Steeds een beetje completer beeld van een wereld die er anders uit kan zien zodra we andere keuzes gaan maken. Kennis geeft verantwoordelijkheid. Fritjof zet met zijn initiatief ‘school for ecoliteracy’ een mooie stap om kinderen deze manier van denken eigen te maken, zodat zij straks hun duurzame wereld kunnen bouwen.

Holistische visie

In het huidige duurzaamheidsdenken zijn een aantal stromingen die een holistische visie hanteren. Cradle to Cradle van Michael Braungart en William McDonough bijvoorbeeld, zorgt al in de designfase voor producten die geen toxische stoffen bevatten en waarvan de onderdelen in biologische ofwel technische cirkels te hergebruiken zijn. The Natural Step, geïnitieerd door Karl-Henrik Robert, beschrijft een weg naar duurzaamheid via vier pijlers en flexibele stappen naar het uiteindelijke doel. Tenslotte is de weg naar echte duurzaamheid nog nooit bewandeld en zijn we met z’n allen onderweg. Het is uitproberen, nuchter blijven kijken naar het systeem als geheel, technologieën toepassen en niet schromen om flexibel een andere weg in te slaan als deze beter is. Circular Economy van de beroemde solo-zeilster Ellen MacArthur sluit productiecirkels en plaveit de weg voor een niveau hoger denken. Dus niet de auto optimaliseren, maar transport van A naar B duurzaam maken waarbij het bezit van een auto geen voorwaarde hoeft te zijn.

Conclusie

Blue Economy geeft ons een methode van niet alleen denken, maar doen. Ondernemerschap, ethiek, lokale gemeenschappen versterken en gebruiken wat je tot nu toe weggooit om daarmee overvloed te creëren. Maar het staat niet op zichzelf, er zijn veel inspiratiebronnen geweest om zover te komen. Verdiep je er eens in en laat ons weten hoe jij aankijkt tegen duurzaamheid. En welke rol techniek daarin kan spelen.

Lees hier het document dat Gunter Pauli in 2011 schreef over zijn inspiratiebronnen: From Deep Ecology to the Blue Economy 2011

Tekst en foto door Désirée Driesenaar, Blue Economy Expert

Dit blog is ook geplaatst op www.driesenaar.nl